Enkele West-Vlaamse maatwerkbedrijven bieden arbeidsmatige trajecten (AMA SE) aan voor hoger opgeleiden die na een langdurige ziekte opnieuw aansluiting willen vinden met de arbeidsmarkt. Het gaat om werkplekervaringen in ondersteunende diensten zoals preventie, veiligheid, administratie, boekhouding, … Philippe is één van hen. In 2022 stapte hij in zo’n AMA SE-traject, dat toen nog regionaal georganiseerd werd. Vandaag werkt Philippe 3 dagen per week in WAAK. In de afdeling montage en assemblage volgt Philippe de orders op en biedt hij administratieve ondersteuning.
Lieven Trioen, coördinator ZOWE bij WAAK, begeleidt dergelijke re-integratie projecten. ‘Met AMA SE projecten willen we mensen terug lanceren. We bieden hun werkplekervaringen aan om weer actief te worden in het arbeidscircuit. Dat is ons ultieme doel. Met de proeftuin willen we de traditionele AMA-werkvloer openstellen voor mensen die eerder in hogere of omkaderende functies werkten. Voor veel langdurig zieken is een herstart in de oude job vaak niet haalbaar – zelfs niet via progressieve tewerkstelling. We willen arbeidsgeneesheren en bemiddelaars hiervan bewust maken. Een arbeidszorgtraject hoeft zich niet te beperken tot de klassieke productie-omgeving. Ons ZOWE-project biedt hierop een antwoord. Ook voor hoger opgeleiden. Zo is ook Philippe bij ons terecht gekomen.’
Philippe vertelt hoe werk hem opnieuw hoop en structuur gaf. Philippe is 53 jaar en woont in Kortrijk. Hij behaalde een graduaatsdiploma in marketing en een licentiaat in de economische en sociale wetenschappen. Die laatste opleiding volgde hij aan de universiteit van Mons.
Philippe: ‘Na mijn studies belandde ik in de aankoopwereld. In de loop der jaren groeide ik door van bediende tot manager en uiteindelijk tot aankoopdirecteur. Functies die ik met hart en ziel heb uitgeoefend, bij verschillende bedrijven. Het plaatje voor de buitenwereld klopte: een goede job in een kaderfunctie, een mooi loon, een vaste relatie en een zoontje. Ik had al mijn zaakjes op orde – althans zo leek het. Langzaamaan verschenen er barstjes in dat perfecte plaatje, door een samenloop van omstandigheden. Mijn ballon was stilaan aan het leeglopen. Een proces van jaren. In deze periode werden mijn ouders zorgbehoevend. Als enig kind nam ik die taak op mij. In 2016 liep de relatie met de moeder van mijn zoontje stuk. Mijn werk werd mijn enige houvast. Ik hield daaraan sterk vast, ook om het financiële plaatje te laten kloppen. Werk dat ik uitoefende in een stressvolle werkomgeving. De balans was zoek: constante stress, piekeren, slaaptekort, het gevoel niks meer goed te doen en er alleen voor te staan, chaos op het werk, … Kortom, een neerwaartse spiraal. Ik moest uit die fuik ontsnappen voor mijn gezondheid en mentaal welzijn. In 2021 stapte ik naar de arbeidsarts. Dat leidde tot een ontslag wegens medische overmacht.
‘Enerzijds voelde het einde van mijn arbeidsovereenkomst als een bevrijding, anderzijds zat ik thuis met ziekteverlof onder meer door een depressie. Door angstaanvallen raakte ik steeds meer sociaal geïsoleerd. Niettemin probeerde ik de draad van het maatschappelijk leven weer op te pikken. Ik schreef mij in als werkzoekende bij de VDAB. Enkele tegenvallende sollicitaties sloegen opnieuw een deuk in mijn zelfvertrouwen. Mijn angsten verlamden me.’
‘Op een bepaald moment kwam ik in contact met GTB (Gespecialiseerde Trajectbegeleiding), een dienst binnen VDAB. Zij hebben mij uitstekend begeleid. Zij stelden voor om een onbezoldigde stage te lopen bij een bedrijf. Als stagiair opnieuw onderaan de ladder beginnen? Ik twijfelde, maar elke dag thuiszitten was geen alternatief. Toch was ik bereid me ervoor open te stellen. Ik koos voor WAAK. Later koos WAAK voor mij. In WAAK Metaalassemblage ondersteunde ik de aankoopdienst en kon ik projecten diepgaander analyseren. Ik kreeg de ruimte om enkele dossiers grondig en zonder tijdsdruk uit te werken. Zo kon ik enkele belangrijke kostenbesparingen realiseren. Dat gaf mij veel voldoening. Ik werkte toen halftijds in een omgeving die begripvol was voor mijn situatie. Maar het belangrijkste: de werkgoesting keerde terug. Ik had weer een zinvolle daginvulling en een normaal dagritme.’
‘Ik voelde mij steeds beter op de werkvloer. Ik verhoogde mijn werkpercentage van 50 naar 60%. Het betekende de start van een aanvaardingsproces. Ik aanvaardde dat een kaderfunctie niet langer tot mijn mogelijkheden behoorde, en dat ik nu éénmaal een psychische kwetsbaarheid had. Punt. Dat was voor mij een kantelpunt. Pas toen kon het genezingsproces echt beginnen.’
Op een bepaald moment kwam er bij WAAK Verpakking en Montage een vacature vrij voor ondersteuning van de orderbegeleiders. Betaald werk kwam opnieuw in beeld. De puzzelstukjes vielen op hun plaats.
Lieven: ‘Een onbezoldigde stage kan niet eeuwig blijven duren. Er moet perspectief zijn. Philippe voelde zich goed bij ons. En belangrijk, ook WAAK was tevreden over hem. Na ruim een jaar in een re-integratietraject was Philippe klaar voor een volwaardige job.’
Philippe: ‘Ik waagde de sprong en stelde mij kandidaat voor de openstaande vacature binnen WAAK. Ik doorliep de hele sollicitatieprocedure met succes. Mijn sollicitatie werd uiteindelijk weerhouden. In februari 2024 begon ik deeltijds als individueel maatwerker* bij WAAK. Alles verloopt vlot. Sterker nog: mijn leidinggevende geeft me veel vertrouwen om ook op andere domeinen te werken, zoals het commerciële.’
‘De grote meerwaarde van het traject is dat ik me opnieuw nuttig voelde en mijn psychische kwetsbaarheid leerde aanvaarden. Stap voor stap heb ik mijn leven weer op de rails gekregen. Het traject gaf me daarvoor de nodige tijd en ruimte. Het gevoel dat je ergens verwacht wordt, is een enorme boost voor je zelfvertrouwen. Langzaam keerde de hoop terug. Het traject bood me een nieuw, hoopvol perspectief op het leven. Bij mijn huidige werkgever staat het menselijke aspect centraal. Ik voel dat ik weer vertrokken ben. Mijn ambitie is niet langer om directeur of manager bij een multinational te worden. Nee, mijn voornaamste ambitie is me goed en gezond voelen. En bij WAAK lukt dat.’
Het verhaal van Philippe is er inderdaad één van hoop. Zijn verhaal toont hoe deeltijds en aangepast werk een cruciale rol kan spelen in het genezingsproces.
Wil je meer weten over AMA voor hoger opgeleiden en de hiervoor opgerichte proeftuin door POM en 4Werk? Aarzel dan niet om contact op te nemen met Lien Prinsie (4Werk): lien.prinsie@vierwerk.be
Bij 4Werk loopt er een AMA SE proefproject (Arbeidsmatige Activiteiten in de Sociale Economie) voor langdurig zieken met een hoger opleidingsniveau of hoger werkervaringsniveau. In tegenstelling tot de traditionele AMA-werkvloeren (zoals productie of handarbeid), vindt dit traject plaats binnen de ondersteunende diensten van een maatwerkbedrijf – denk aan administratie, boekhouding, veiligheid, preventie, IT of communicatie.
AMA SE is een onbezoldigd traject waarbij deelnemers met behoud van hun vervangingsinkomen via werkplekervaring opnieuw aansluiting vinden met een werkomgeving, zonder de druk van prestaties of inkomen.
Voor mensen met een langdurige afwezigheid op de arbeidsmarkt, die:
- een hoger opleidingsniveau of werkervaring hebben
- nood hebben aan een veilige, laagdrempelige omgeving om te re-integreren
- niet of nog niet kunnen terugkeren naar hun vorige job door fysieke, mentale of contextuele redenen
Het traject wil een brug vormen naar betaalde arbeid. Met aangepaste taken op maat in ondersteunende diensten krijgen deelnemers opnieuw structuur, vertrouwen, en de kans om werkidentiteit op te bouwen in een omgeving die aansluit bij hun competenties.
Het is géén eindpunt, maar een opstap naar betaald werk binnen het normaal economisch circuit. De bedoeling is om met kleine, haalbare doelen werk opnieuw positief te ervaren, met begeleiding op maat.
* Individueel maatwerk is een maatregel om meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te krijgen, zodat ze met de juiste ondersteuning aan de slag kunnen (blijven) op de reguliere arbeidsmarkt. www.individueelmaatwerk.be